Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Na tha a' tachairt ann an saoghal na Gàidhlig agus na pàipearan-naidheachd / What's happening in the Gaelic world and the newspapers
*Alasdair*
Posts: 507
Joined: Thu Sep 27, 2007 6:11 pm
Language Level: Gu math siubhalachd
Corrections: I'm fine either way
Location: Alba
Contact:

Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by *Alasdair* »

Niste, tha mi air post a chur air FnaG ron seo mun Bhlog a th' agam, ach chan eil cuimhn' 'am far a bheil e, agus bhiodh e a-mach a date co-dhìu air sgàth gu bheil mi air susbaint na Blog ùrachadh.

'S e: http://www.lagaisnagaidhlig.blogspot.com am Blog a th' agam [Lorgaidh sibh air Tìr nam Blog e cuideachd - air Facebook no Tìr nam Blog gu ceart.] Tha mi cinnteach gu bheil cuid agaibh eòlach air mar-tha. Ach, mur eil sibh eòlach air, lorgaidh sibh pìosan naidheachd is beachdan bhumsa air na tha dol ann an saoghal na Gàidhlig agus an t-saoghal eile :lol: Tha mi gu bhith a' cur suas rudan ùra nas trice a-nis air sgàth gu bheil daoine actually a' coimhead air a' Bhlog!

Tha àireamhan de luchd-amhairc air sìor dhol suas am-mìos seo - 150% a bharrachd na bh' ann am mìos sa chaidh. Feum 's gu bheil mi a' dèanamh rudeigin ceart!

New Gaelic blog. News and opinions. Updated regularly. Good for Gaelic learners.


Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by Gràisg »

Sin thu fhèin Alasdair! 'S e do bheatha, cum ort le do chuid sgrìobhaidh tha cruaidh fheum air a leithid.
A thaobh facebook, a bheil fhios agad gum faodaidh tu naidheachdan bhon bhlog agad fhèin a chur a-steach air do bhalla fhèin. Mar sin bidh do chàirdean aig a bheil Gaidhlig comasach ga leughadh agus an fheadhainn aig nach eil Gàidhlig faicinn gu bheil Gàidhlig beò agus ga cleachdadh sa chumantas. Gus sin a chur air dòigh ma thogras tu:

Profile - Notes - Write new note - my notes - Edit import settings, agus aon uair 's gu bheil thu an sin cuir a-steach an seòladh url den bhlog agad fhèin.

PS am faca sibh uile bhideo a chaidh a dhèanamh ann an 2008?
Tha e a' dol ris an canar "Cuairt nam Blog"
http://video.google.co.uk/videoplay?doc ... 5&hl=en-GB#

PPS Gheibhear na RSS Tìr nam Blog gu leìr air twitter a-nis:
http://twitter.com/Tirnamblog
*Alasdair*
Posts: 507
Joined: Thu Sep 27, 2007 6:11 pm
Language Level: Gu math siubhalachd
Corrections: I'm fine either way
Location: Alba
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by *Alasdair* »

Gràisg wrote:Sin thu fhèin Alasdair! 'S e do bheatha, cum ort le do chuid sgrìobhaidh tha cruaidh fheum air a leithid.
A thaobh facebook, a bheil fhios agad gum faodaidh tu naidheachdan bhon bhlog agad fhèin a chur a-steach air do bhalla fhèin. Mar sin bidh do chàirdean aig a bheil Gaidhlig comasach ga leughadh agus an fheadhainn aig nach eil Gàidhlig faicinn gu bheil Gàidhlig beò agus ga cleachdadh sa chumantas. Gus sin a chur air dòigh ma thogras tu:

Profile - Notes - Write new note - my notes - Edit import settings, agus aon uair 's gu bheil thu an sin cuir a-steach an seòladh url den bhlog agad fhèin.

PS am faca sibh uile bhideo a chaidh a dhèanamh ann an 2008?
Tha e a' dol ris an canar "Cuairt nam Blog"
http://video.google.co.uk/videoplay?doc ... 5&hl=en-GB#

PPS Gheibhear na RSS Tìr nam Blog gu leìr air twitter a-nis:
http://twitter.com/Tirnamblog
Chan eil seo ag obair dhomh... Tha mi a' cur a-steach "http://www.lagaisnagaidhlig.blogspot.com" agus tha mi a' faighinn error message ag ràdh "Chan urrainn dhuinn an t-seòladh seo a lorg."

Dè na tha mi dèanamh ceàrr?
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by Gràisg »

Dèan a rithist e a charaid, mhothaich mi nuair a chuir mi a-steach an seòladh TnamB nach robh e ag obair sa chiad dol a-mach, agus an darna :-) 'S ann air an treas turas a chaidh e gu math.

San fharsaingeachd an do mhothaich duine sam bith eile gur ann slaodach a tha an RSS air feadh an eadar-lìn an t-seachdain seo? Tha cùisean caran lag a thaobh 'biadh) air togblog cuideachd.
faoileag
Maor
Posts: 1505
Joined: Fri Jan 25, 2008 12:19 am

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by faoileag »

A thaobh TogBlog, mhochaich mise nach bi a h-uile blog ùr ann. Chan eil dad sam bith ùr eadar 17 Dùbhlachd agus 4 Faoilleach, agus eadar 4 Faoilleach agus an-diugh, ged an robh blogaichean ùra ann.
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by Gràisg »

Tha na RSS fhathast a' ruigsinn TnamB ach tha iad fhathast cuagallach bho àm gu àm agus chan eil iad a' dol gu Facebook no Twitter gu sgiobalta.
Co-dhiù chan eil sin a' cur bacadh sam bith air deagh dheasbaid air a' bhlog aig Alasdair:
http://lagaisnagaidhlig.blogspot.com/20 ... l#comments
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by Gràisg »

Thachair mi air blog eile.Seo cuideigin ri bàrdach, cuideigin ris an canar Mìcheal Dubh:
'S ann an seo far a bheil mo chridh'
http://cananmochridhe.blogspot.com/
GunChleoc
Rianaire
Posts: 4607
Joined: Mon Sep 17, 2007 11:26 am
Language Level: Mion-chùiseach
Corrections: Please correct my grammar
Location: Dùthaich mo chridhe
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by GunChleoc »

Chan eil an ùrachadh ag obrachadh gu fhèin-gluasadach air TogBlog. Sin as adhbhar nach robh dad ùr ann air sgàth 's nach robh mi air loidhne. Feumaidh mi bruidhinn ris an webhost agam nuair a bhios mi air ais aig an taigh.

Tapadh leat airson an fhir ùir a Ghràisg is cuir mi ris e.
Oileanach chànan chuthachail
Na dealbhan agam
*Alasdair*
Posts: 507
Joined: Thu Sep 27, 2007 6:11 pm
Language Level: Gu math siubhalachd
Corrections: I'm fine either way
Location: Alba
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by *Alasdair* »

Tha postaichean ùra air nochdadh air a' bhlog agam a-nis. A-màireach, bidh mi a' deasbad mu shoighneachan Ghàidhlig [an-còmhnaidh leis na soighneachan].

Tadhail air mo bhlog agus fàg brath!

www.lagaisnagaidhlig.blogspot.com
*Alasdair*
Posts: 507
Joined: Thu Sep 27, 2007 6:11 pm
Language Level: Gu math siubhalachd
Corrections: I'm fine either way
Location: Alba
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by *Alasdair* »

Postaichean ùra eile a' dol an àird air a' bhlog.

Neach-comhairle a tha an-aghaidh na Gàidhlig?
Duine nach eil measail air Reile na h-Alba a' cleachdadh na Gàidhlig.
Duine a tha a' cur taic ris a' Ghàidhlig.

Abair seachdain trang le naidheachdan Ghàidhlig!

New blog posts up.
Councillor against Gaelic?
A man who doesn't like Scotrail's Gaelic signs.
A man who is in support of Gaelic.
GunChleoc
Rianaire
Posts: 4607
Joined: Mon Sep 17, 2007 11:26 am
Language Level: Mion-chùiseach
Corrections: Please correct my grammar
Location: Dùthaich mo chridhe
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by GunChleoc »

GunChleoc wrote:Chan eil an ùrachadh ag obrachadh gu fhèin-gluasadach air TogBlog.
Tha seo ag obair a nis agus thèid an làrach ùrachadh gach uair \:D/
Oileanach chànan chuthachail
Na dealbhan agam
siliconglen
Posts: 6
Joined: Thu Dec 30, 2010 9:51 pm
Language Level: neach ionnsachaidh
Location: UK
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by siliconglen »

Sgriobh mi rud no dha a thoabh Gadihlig (ach ann am Beurla). Tha mi'n dochas gu bheil uidh agaibh air:

http://blog.siliconglen.com/2011/08/gae ... rowth.html
agus
http://blog.siliconglen.com/search/label/Gaelic

le durachdan

Craig
--
Craig Cockburn
faoileag
Maor
Posts: 1505
Joined: Fri Jan 25, 2008 12:19 am

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by faoileag »

Mòran taing, Mgr Siliconglen! Sin artaigilean fìor inntinneach agus tha sinn an-còmhnaidh taingeil ma bhios blogaichean no artaigilean eile ann idir agus air an postadh an seo cuideachd! :D
An Gobaire
Posts: 693
Joined: Tue Sep 25, 2007 3:47 am
Language Level: Fileanta
Corrections: Please correct my grammar
Location: Saitama, an Iapan
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by An Gobaire »

Gaelic in Scotland, renewal and growth
A' Ghàidhlig ann an Alba, ùrachadh agus fàs

Having recently returned from a holiday in Oban, I thought it would be appropriate to comment on the state of Gaelic having been involved in promoting the language for over 10 years while I lived in Scotland - a fuller biography is at the end of the article.

Air dhomh tilleadh bho shaor-làithean san Òban bho chionn ghoirid, bha mi a' smaoineachadh gum biodh e freagarrach beachd a thoirt air cor na Gàidhlig, oir bha mi an sàs ann a bhith ga brosnachadh fad còrr is 10 bliadhna nuair a bha mi a' fuireach ann an Alba – gheibhear eachdraidh-bheatha nas iomlaine aig ceann na h-aiste seo.

To be honest, I'm worried about the state of Gaelic today. Very worried. I see Gaelic disappearing from use in Scotland largely due to apathy and to some extent misguided opposition and prejudice from a small vocal minority. You only have to view the comments here to see the prejudice that Gaelic has to put up with, the sort of comments that would be banned if we were talking about Blacks, Muslims or other ethnic groups.

A dh'innse na fìrinn, tha mi iomagaineach a thaobh cor na Gàidhlig an-diugh. Glè iomagaineach. Tha mi a' faicinn na Gàidhlig, is i a' sìoladh às le cion cleachdaidh ann an Alba, gu ìre mhòr air sgàth caoin-shuarachas, agus gu ìre bheag, air sgàth strì mheallta agus claon-bhàigh aig beag-chuid a tha a' togail guth gu h-àrd na h-aghaidh. Chan eil agad ach sùil a thoirt air na beachdan an seo, agus chithear a' chlaon-bhreith a dh'fheumas a' Ghàidhlig fhulaing, leis an t-seòrsa bheachdan a rachadh a chasg nam bite gan toirt air Daoine Dubha, Muslamaich no air cinnich eile.

I don't want Gaelic to disappear from Scotland the same way it died out in the Carolinas (early 20th century), Isle of Man (1974) and is on the precipice in Nova Scotia. Nova Scotia has less than 1,000 speakers left despite it being the most common mother tongue amongst the fathers of the Canadian federation and once spoken by 200,000 in Canada in the 1850s. Gaelic culture generates $23.5m annually for the Canadian economy. The comparable figure for Scotland is £41m (Scottish Parliament figures). Besides the economic loss, the cultural loss would be immense.

Chan eil mis' ag iarraidh gun tèid a' Ghàidhlig à bith ann an Alba air an aon dòigh 's a bhàsaich i sna Ceàrnaidhean Carolina (tràth san 20mh linn), ann an Eilean Mhanainn (1974) agus i ri uchd a' bhàis ann an Albainn Nuaidh an-diugh. Tha nas lugha na 1,000 neach-labhairt air fhàgail ann an Albainn Nuaidh, ged a b' ise an teanga bu bhitheanta a bh' aig athraichean Caidreachas Chanada, agus a bha aig aon àm ga bruidhinn le 200,000 ann an Canada sna 1850an. Tha cultar na Gàidhlig a' tàrmachadh $23.5millean gach bliadhna do eaconamaidh Chanada. 'S e £41millean (figearan Pàrlamaid na h-Alba) an t-suim choimheasta do dh' Alba. A bharrachd air a' chall eaconamach, bhiodh an call cultarach anabarrach mòr.

From my own point of view growing up in Dunblane, Perthshire, I had to contend with Gaelic apathy as recently as the 1980's. The nearest hill to my house was "uamh bheag". Incomprehensible and even unpronounceable without Gaelic. We had the Mod Bardic crown winner as a teacher in our school; Alasdair MacInnes of Glencoe (sadly passed away in 2009) yet despite his requests to teach Gaelic so that we could understand and even pronounce local placenames, the local education authority kept blocking him saying there was "no demand". Yet, we were never actually asked as pupils if we wanted to learn Gaelic. Instead the schools ran classes in Russian and Latin, both of which had 4 pupils. Apparently there was enough demand in a school of over 700 pupils to run those classes, so why not Gaelic?

Bhon taobh agam fhìn, 's mi a' fàs suas ann an Dùn Bhlàthain, Siorrachd Pheairt, dh'fhiosraich mi caoin-shuarachas a thaobh na Gàidhlig cho dlùth dhuinn ris na h-ochdadan. B' e “uamh bheag” a' bheinn a b' fhaisge air an taigh agam. Cha ghabhadh seo a thuigsinn, agus cha mhotha a ghabhadh a ràdh gun Ghàidhlig. B' e Alasdair MacAonghais à Gleanna Comhann, buannaiche Crùn a' Bhàird aig a' Mhòd, a bha na thidsear anns an sgoil . Ach, a dh'aindeoin gach iarrtas a bh' aige gus Gàidhlig a theagasg airson 's gun rachadh againn air ainmean an àite a thuigsinn agus fiù 's a chantainn, chùm ùghdarras ionadail an fhoghlaim orra ga bhacadh, is iad ag ràdh “nach robh iarrtas ann”. Gidheadh, cha deach a' cheist a chur oirnn a-riamh mar sgoilearan, an robh sinn ag iarraidh Gàidhlig ionnsachadh. Seach sin, chuir na sgoiltean clasaichean ann an Ruiseanais agus Laideann air bhonn, anns an robh 4 sgoilearan an urra . A rèir coltais, bha gu leòr de dh'iarrtas ann an sgoil de chòrr is 700 sgoilear gus na clasaichean ud a ruith, mar sin, dè mu dheidhinn na Gàidhlig?



Legislation is necessary, but is not enough. What is necessary for Gaelic to be revived is to counter not only the blocks such as the ones above, but also the wider lack of confidence, enthusiasm and patriotism in Gaelic  amongst both Gaelic speakers and non-Gaelic speakers in Scotland. We need to encourage Gaelic speakers to use the language more readily and confidently rather than defaulting to English and so that non-Gaelic speakers don't put up narrow minded blocks towards the revival of Gaelic. Gaelic speakers no matter their quantity should be as confident and willing to use Gaelic as the Welsh are with theirs.

Tha reachdas riatanach, ach chan eil e gu leòr. 'S e na tha riatanach airson a' Ghàidhlig ath-bheothachadh ach a bhith a' toirt aghaidh ri bacaidhean, an leithid an fheadhainn seo shuas, ach cuideachd, ris a' chion misneachd,cion dealais agus cion bàigh a thaobh na Gàidhlig san fharsaingeachd a gheibhear am measg an dà chuid, Gàidheil agus Goill ann an Alba. Feumaidh sinn Gàidheil a bhrosnachadh a bhith nas misneachail agus nas deiseile gus a bruidhinn, seach a bhith a' tionndadh air ais don Bheurla, agus le sin, gus nach cuir daoine gun Ghàidhlig cnapan-starra cumhang-cridheach ann an rathad ath-bheothachadh na cànain. Bu chòir gu bheil Gàidheil, ge brith dè an àireamh aca, a cheart cho misneachail agus deònach Gàidhlig a chleachdadh 's a tha na Cuimrich a' chànain acasan.

All too often we see the letters columns of papers that should know better filled with the type of hostile remarks about the amount of money spent on Gaelic and Gaelic being spent on signs "where no one has spoken Gaelic for centuries" and similar arguments as referred to here. These are of course the same vacuous arguments put forward by the English Defence League and the National Front - people afraid of change. Devolution had never been a part of Scottish history. We embraced it in 1999. Voting for independence minded politicians had never been a part of Scottish history. We did so to elect an independence minded government in 2007 and by a landslide in 2011. Internet culture didn't exist at all less than a generation ago and now it is part of the everyday life of a majority. The argument of whether something has been the historic part of a community or not is the cowardly argument of those resistant to change and has too many echoes of the English Defence League and the British National Party for my liking. In the broader context, when I travel around London, I see advertisements in Polish only, signs in Chinese only, no hesitation or problem with people from all over the world using their languages without question and none of the "that language hasn't been spoken here traditionally" that Scots use as an excuse for putting down Gaelic. Supporting Gaelic in Scotland should not be a problem, compare that to Southwark in London - when I managed the website redesign for that London borough I learned that there were 170 languages spoken in the borough including an Irish population almost the size of Oban. Multilingualism is much more an everyday way of life in London than it is in the Highlands.

Gu ro thric, bidh sinn a' faicinn colbhan litreach nam pàipearan-naidheachd, is còir aca a bhith nas tuigsiche, air an lìonadh leis an t-seòrsa de mhì-rùn a thaobh na thathar a' cosg de dh' airgead air a' Ghàidhlig, 's air soidhnichean Gàidhlig “far nach eil a' Ghàidhlig air a bruidhinn bho chionn linntean” agus beachdan coltach riutha sin - agus chithear iomradh orra an seo. Gu dearbha, 's iad seo na h-aon bheachdan faoin a bhios Lìg Dìon nan Sasannach agus An Aghaidh Nàiseanta a' cur mar coinneimh – daoine a tha a' gabhail eagail ro atharrachadh. Cha robh tiomnadh chumhachdan na phàirt de dh' eachdraidh na h-Alba a-riamh. Ach, ghabh sinn ris le ar n-uile cridhe ann an 1999. Cha robh bhòtaichean gan toirt do luchd-poilitigs a bha airson neo-eisimileachd na phàirt de dh'eachdraidh na h-Alba a-riamh. Ach, bhòt sinn air an son agus thagh sinn riaghaltas a bh' air taobh neo-eisimileachd ann an 2007, agus aig an robh lèir-bhuaidh ann an 2011. Cha robh cultar an eadar-lìn beò idir ri linn a' ghinealaich roimhe agus a-nis tha e mar phàirt de chaitheamh-beatha làitheil a' mhòr-shluaigh. Ma thathar a' dol an aghaidh rudeigin le beachd air co-dhiubh tha e air a bhith na phàirt de dh'eachdraidh choimhearsnachd no nach eil, 's e beachd gealtach a tha seo aig daoine a tha righinn an aghaidh atharrachadh. Tha seo toirt nam chluasan tuilleadh 's a chòir de dh'fhuaim Lìg Dìon nan Sasannach agus Pàrtaidh Nàiseanta Bhreatainn agus chan eil e a' tighinn ri mo chàil. Ann an seagh coitcheann, is mi siubhal timcheall Lunnainn, bidh mi a' faicinn sanasan-reic ann am Pòlannais a-mhàin, soidhnichean ann an Sìonais a-mhàin, agus daoine às gach ceàrn den chruinne gun dragh aca 's gun sòradh a bhith a' cleachdadh an cuid chànanan. Chan eil ceist ann gum bitheadh, nì motha a tha an seasamh sin : “nach robh a' chànain ga bruidhinn an seo bho shean” a' togail ceann idir - rud a bhios Albannaich a' cleachdadh mar leisgeul airson cur sìos air a' Ghàidhlig. Cha bu chòir dha bhith na dhuilgheadas taic a chumail ris a' Ghàidhlig ann an Alba oir, dèan coimeas ri Southwark ann an Lunnainn – nuair a bha mi os cionn ath-dhealbhachadh na làrach-lìn don bhorgh sin, dh'ionnsaich mi gun robh 170 cànan gam bruidhinn ann, agus cha mhòr nach robh an àireamh de dh' Èireannaich a bha a' fuireach ann cho mòr ri àireamh-shluaigh an Òbain. Tha ioma-chànanachas mar phàirt de bheatha làitheil ann an Lunnainn cus nas motha na tha e air a' Ghàidhealtachd.

I find it frustrating that many Bed and Breakfasts are keen to embrace Gaelic placenames to attract tourists, "Ceol na mara" "Ben More" etc, many Scots keen to embrace Gaelic (Highland) dress, Gaelic (Highland) bagpipes, yet are ambivalent or even hostile to the language itself. This vocal minority needs to be put in context with repeated surveys showing that the majority of Scots throughout Scotland are supportive of Gaelic as a national language and not just one for the Highlands and Islands. We need to build wider enthusiasm and support for Gaelic so that it can enjoy the same growth that Welsh is enjoying (over 20% of the Welsh population) and Modern Hebrew enjoyed when it went from almost nothing to 7 million speakers in a century. A language needs to be supported by legislation, but more than that there needs to be a positive attitude amongst both speakers of the language and non-speakers who share the same country.  People should be asking questions like "why is it easier for me to pick up Radio1 and Radio2 in the Highlands rather than Radio nan Gàidheal?", "Why does Radio nan Gàidheal change to broadcasting on Radio Scotland English for much of the time?" "Why is the link to BBC Alba hard to find on the BBC Scotland news page and when I do find it, Google Chrome offers to tr*nsl*t* it from Irish?!"

Tha mi fhìn air mo shàrachadh gu bheil iomadh Taigh Leapaidh is Lìte deònach ainm-àite Gàidhlig a ghabhail air gus luchd-turais a thàladh, “Ceòl na Mara” “Beinn Mhòr” msaa, agus gu bheil iomadh Albannach deònach èideadh Gàidhealach is a' phìob mhòr a ghnàthachadh, ach nach eil a' gabhail taobh seach taobh no a tha fiù 's nimheil ris a' chànain fhèin. Ge-tà, feumar a bhith a' toirt fa-near nach eil beachdan bragail a' bheag-chuid seo a' tighinn a rèir sgrùdadh an dèidh sgrùdadh a tha air nochdadh gu bheil mòr-chuid na h-Alba taiceil don Ghàidhlig mar chànain nàiseanta, agus chan ann dìreach mar chànan na Gàidhealtachd. Feumaidh sinn dealas agus taic don Ghàidhlig a bhrosnachadh air fad is leud na dùthcha gus am faod i fàs a mhealtainn a tha a cheart cho mòr 's a tha Cuimris a' mealtainn (còrr is 20 sa cheud de shluagh na Cuimrigh) agus a mheal an Eabhrais Ùr nuair a dh' èirich an luchd-labhairt aice bho faisg air neoni gu 7 millean neach-labhairt an ceann ceud bliadhna. Feumar taic a chumail ri cànain le reachdas, ach a thuilleadh air sin, feumaidh luchd-labhairt na cànain agus daoine aig nach eil i a tha a' còmhnaidh san aon dùthaich, a bhith a' gabhail sùim dhi le chèile. 'S còir do dhaoine a bhith a' cur cheistean an leithid “carson a tha e nas fhasa dhomh Radio1 agus Radio2 a thogail anns a' Ghàidhealtachd seach Radio nan Gàidheal?”, “Carson a bhios Radio nan Gàidheal a' tionndadh don chraoladh Bheurla aig Radio Scotland fad ùine mhòir?”, “Carson a tha an ceangal ri BBC ALBA bho dhuilleag-naidheachd BBC Scotland duilich a lorg agus nuair a lorgas mi e, carson a bhios Google Chrome a' tabhann eadar-theangachadh air don Ghàidhlig Èireannaich?!”

I fought for the ban on smoking in public places. We now have legislation to enforce the ban. However, even before the ban we had places voluntarily banning smoking. It was commonplace to ban it on airlines, cinemas, many restaurants and even some pub chains had non smoking areas in all their pubs in the pre-ban days. The same is true of supporting Gaelic. Legal support for Gaelic is necessary, at least comparable to that in Wales, but prior to that we need people to take the initiative without legislation to support the language, legal support or otherwise in much the same way that we did with "smoke free". This support needs to extend beyond the 3Cs of core support - the local Coisir, An Comunn and Croileagan to the wider community, Gaelic speakers or otherwise. 7% of people in Argyll and Bute speak Gaelic according to the Scotland 2001 Census Report. But less than 7% of The Oban Times is in Gaelic - Why? Why are the signs informing me of the smoking ban in English only? A Gaelic tr*nsl*t**n would not be illegal so why not make one? Where you see English only, ask "why is there no Gaelic tr*nsl*t**n for this - you wouldn't break any laws and you would support the local culture". A simple "Just tr*nsl*t* It" attitude should apply. Behave as if a law has been passed and put Gaelic up alongside official notices. A few token street signs and bank names is not enough. There are plenty other things that could be translated at little or no cost and would significantly add to the presence of Gaelic so that Gaelic leaps off the street sign and onto the street, How about Gaelic translations of menus? Some communities have their own local currency to promote their community, perhaps a Gaelic currency with "Tha Gàidhlig agam" on it would work (with appropriate discounts for using it). There are lots of initiatives that don't require legislation to get people to get behind Gaelic, speakers or otherwise.

Bha mise a' strì airson casg a chur air smocadh ann an àitean poblach. A-nis, tha reachdas againn a th' air an casg a thoirt gu buil. Ge-tà, eadhon mus robh an casg ann bha àitean a' casg smocadh gu saor-thoileach. Bha e bitheanta a bhith ga chasg air itealan, ann an taighean-dealbh, mòran taighean-bìdh agus bha àrainnean toirmeasgte aig cuid de chompanaidhean taigh-òil anns a h-uile taigh-òl aca sna bliadhnaichean mus deach casg a chur air smocadh gu coitcheann. Tha an dearbh rud fìor a thaobh taic don Ghàidhlig. Tha taic laghail deatamach, aig a' char as lugha coltach ris na gheibhear anns a' Chuimrigh, ach mus tachair sin, feumaidh sinn daoine a thèid air cheann iomairtean gus taic a chumail ris a' chànain, air an aon dòigh 's a rinneadh le “saor bhon toit”, ged nach eil reachdas ann a tha a' toirt taic don chànain, no taic laghail 's a leithid sin. Feumar an taic seo a sgaoileadh thar nan trì buidhnean “C” - a' Chòisir ionadail, An Comunn agus An Cròileagan - gu ruige na coimhearsnachd mòire a-muigh, Gàidheil innte no às. Tha Gàidhlig aig 7% de shluagh Earra-Ghàidheal agus Bhòid a rèir Aithisg Cunntas-Sluaigh na h-Alba 2001. Ach tha nas lugha na 7% de Phàipear an Òbain anns a' Ghàidhlig – Carson? Carson a tha soidhnichean ag innse dhomh mun chasg air smocadh ann am Beurla a-mhàin? Cha bhiodh eadar-theangachadh Gàidhlig mì-laghail, mar sin, carson nach dèanar e? Far am faic thu Beurla a-mhàin, faighnich “carson nach eil tionndadh Gàidhlig air seo – cha bhriseadh tu lagh sam bith agus bhiodh tu a' cumail taic ri dualchas an àite.” 'S còir do “Cuir Gàidhlig Air” a bhith mar sheasamh bunaiteach a thèid a chur an gnìomh sa chumantas. Gabh ort fhèin gu bheil lagh air a dhèanamh agus cuir Gàidhlig suas ri taobh nan sanasan oifigeil. Cha dèan corra shoidhne sràide no ainm banca, a tha ann mar chomharra faoin, a' chùis. 'S iomadh rud eile a ghabhadh eadar-theangachadh gun ach beagan airgid, no gun chosgais, agus a chuireadh gu mòr ri làthaireachd na Gàidhlig agus a bheireadh air a' Ghàidhlig leum far an soidhne sràide don rathad mud choinneimh. Dè mu dheidhinn clàran-bìdh Gàidhlig? Tha ruith-airgead aig cuid de choimhearsnachdan airson a bhith ag adhartachadh na coimhearsnachd aca; dh'fhaoidte gun obraicheadh ruith-airgead Gàidhlig le “Tha Gàidhlig agam” air, agus lasachaidhean freagarrach airson a bhith ga chleachdadh. Tha mòran iomairtean a ghabhas dèanamh nach eil feumach air reachdas airson daoine a thoirt gu adhbhar na Gàidhlig, luchd-labhairt ann no às.

Google+ has gone from nothing to over 25 million users in a month. If Gaelic added 25,000 "users" in 10 years it would be a major leap forward. People started using G+ because it was interesting, they could talk to their friends and it was cool. It is uncool for young people not to be on social media. If only Gaelic had the same coolness factor as social media! If being against Gaelic or not using Gaelic had an "uncool" factor then Gaelic would be in an entirely different place. Runrig and Capercaillie led the way, but where is the Gaelic Justin Bieber, Lady Gaga or Susan Boyle for Gaelic to not only be cool but to take it to the masses in wide numbers as Clannad did when they got to #1 in 1982 singing in Irish? Who is joining Manran in making Gaelic attractive for youth culture?

Thòisich Google+ gun duine, agus a-nis tha e air còrr is 25 millean neach-cleachdaidh a chosnadh ann am mìos. Nan cuireadh a' Ghàidhlig 25,000 “neach-cleachdaidh” rithe ann an 10 bliadhna, 's e leum mòr air adhart a bhiodh ann an sin. Thòisich daoine air G+ a chleachdadh a chionn 's gun robh e inntinneach; dh'fhaodadh iad bruidhinn ri an cuid charaidean agus b' e rud gasta a bh' ann. Chan eil an òigridh ga mheas math mura bheil iad a' cleachdadh nam meadhanan sòisealta. B' fheàrr leinn gun robh inbhe na Gàidhlig aig an aon ìre ris na meadhanan sòisealta! Nam biodh cion cleachdaidh no mì-rùn an aghaidh na Gàidhlig air an droch mheasadh, bhiodh cor na Gàidhlig mòran na b' fheàrr. B' e Runrig agus Capercaille a bha air cheann na h-iomairt, ach a-nis càit a bheil an fheadhainn a bhios mar Justin Bieber, Lady Gaga no Susan Boyle Gàidhealach, airson Gàidhlig chan e a-mhàin a dhèanamh fasanta, ach a bhith ga toirt chun a' mhòr-shluaigh air an aon dòigh 's a rinn Clannad nuair a ràinig iad Àireamh 1 ann an 1982, is iad a' seinn sa Ghàidhlig Èireannaich? Cò a bhios a' tighinn còmhla ri Manran agus a' Ghàidhlig a dhèanamh tarraingeach do chultar na h-òigridh?

Nova Scotia was once Gaelic speaking. Now for every Gaelic speaker there are 90 French speakers. The French put down the foot and said "non" to English. Will the world of Gaelic be saying "Chan eil" as we move forward?

Bha a' Ghàidhlig uair ga bruidhinn air feadh Albainn Nuaidh. A-nis airson gach duine aig a bheil a' Ghàidhlig, tha 90 neach-labhairt Fraingeach. Chuir na Fraingich an casan an greim agus thuirt iad “non” ris a' Bheurla. Am bi saoghal na Gàidhlig ag ràdh “Chan eil” san ùine a tha romhainn?

The Gaelic national plan 2012-2017 is being compiled, your comments are welcome.

Thathar a' deasachadh Plana Nàiseanta na Gàidhlig 2012-2017 . Tha thu di-bheathte beachd a thoirt air.

Craig Cockburn, August 2011. Written on a Sunday - I don't believe in being constrained by past attitudes.
The author is writing in a personal capacity, and was a director of the Gaelic learners' association 1992-1998, a moderator of the Gaelic discussion list Gaelic-L in the 1990s, sang in national and local mods with choirs and as a soloist in the fluent category and has written about Gaelic song. He wrote the first online guide to Scotland, a guide to Gaelic events in London, worked for many years for the Scottish Tourist Board, was editor of the Gaelic community group newsletter and helped to relaunch the Edinburgh Mod.

Craig Cockburn, Lùnastal 2011. Air a sgrìobhadh Didòmhnaich – chan eil mise a' gabhail ri cuibhreach seann bheachdan.
Tha an t-ùghdar a' sgrìobhadh na riochd phearsanta, agus bha e na stiùiriche air Comann Luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig 1992-1998, agus na rianaiche air an liosta còmhraidh Ghàidhlig, Gaelic-L sna naochadan. Bha e a' seinn ann am Mòdan nàiseanta is ionadail còmhla ri còisirean agus às a cheann fhèin san roinn fhileanta, agus tha e air sgrìobhadh mu dheidhinn òrain Ghàidhlig. Sgrìobh e a' chiad làrach-iùil air an eadar-lìn do dh' Alba agus iùl fiosrachaidh air tachartasan Gàidhlig ann an Lunnainn. Cuideachd, bha e ag obair fad iomadh bliadhna aig Bòrd Turasachd na h-Alba agus bha e na dheasaiche air cuairt-litir buidheann coimhearsnachd na Gàidhlig agus thug e cuideachadh le Mòd Dhùn Èideann a chur air bhog a-rithist.
Last edited by An Gobaire on Wed Aug 17, 2011 5:57 pm, edited 3 times in total.
Dèan buil cheart de na fhuair thu!
An Gobaire
Posts: 693
Joined: Tue Sep 25, 2007 3:47 am
Language Level: Fileanta
Corrections: Please correct my grammar
Location: Saitama, an Iapan
Contact:

Re: Blog Gàidhlig - Naidheachd is Beachdan

Unread post by An Gobaire »

Feumaidh an t-eadar-theangachadh seo shuas tòrr deasachaidh, tha fhios agam, ach tha mi an dòchas gum bi cuid dheth feumail do dhaoine. Tha an aiste aig Craig math, agus chòrd i rium, mar sin, bha mi airson Gàidhlig a chur oirre, agus sin a rinn mi. An dèidh an treas earrainn, bha e a' fàs anmoch agus bha mi a' fàs sgìth, ach chùm mi orm a dh'aindeoin sin! Tha corra phìos (no barrachd) den eadar-theangachadh nach eil a' cluinntinn cho math, agus mar sin, bhiodh e math nam biodh daoine deònach leasachadh a thoirt orra agus na leasachaidhean a chur air an fhòram seo.

The tr*nsl*t**n above needs a lot of tidying up, I know, but I hope that some of it will be useful to people. Craig's essay is good, and I like it, so, I wanted to tr*nsl*t* it into Gaelic, and that's what I did. After the third paragraph it was getting late, and I was getting tired, but I carried on regardless! A few (or more) parts of the tr*nsl*t**n don't sound too great, and so, it would be good if people were willing to improve it and post there improvements to the text on this forum.
Dèan buil cheart de na fhuair thu!
Post Reply