Fòram na Gàidhlig

Faodaidh sibh creidsinn – agus tha mi an dòchas gun creid sibh – gu bheil mi math air Gàidhlig. Ach chan eil mi cho math air a bruidhinn is a tha mi air a sgrìobhadh agus, thar a h-uile nì eile, bu mhath leam a bhith móran nas fheàrr na tha mi air daoine eile a thuigsinn fhad ’s a bhios iad a’ bruidhinn riumsa. Tha cleachdadh a dhìth orm. A thuilleadh air sin, tha bàna-charaid agam a tha air a bhith a’ cur ìmpidh orm saor-laithean a ghabhail còmhla rithe. Mu dheireadh thall, chuir mi romham an fhéill a chumadh air an latha agus saor-laithean a ghabhail ann an Leòdhas, far am bi sinn - tha mi an dòchas, có-dhiùbh - am measg daoine a bhios a’ bruidhinn Gàidhlig fad an latha.

Is ann bho’n 7mh latha gus an ceud latha deug de’n Damhair a bhios sinn ann an Steòrnabhagh.

O chionns nach robh mi anns na h-eileanan an iar roimhe a riamh, chan eil mi cinnteach dé tha a’ feitheamh rium. Tha mi glé aineòlach mu dheidhinn nan eilean an iar. Faodaidh sibhse a tha a’ fuireach anns na h-eileanan, no sibhse a bha an sin uaireigin, cuideachadh mór a thoirt dhomh!

Ruigidh sinn Steòrnabhagh aig ochd uairean ’sa mhadainn. Càit am bu chòir dhomh dol airson cothrom fhaighinn air Gàidhlig a bhruidhinn? Do thaigh-òsda air choreigin, ’s dòcha? Tha amharus agam gum bi, fiù ’s anns na h-eileanan an iar, móran daoine aig nach eil Gàidhlig; bu mhath leam an seachnadh, ma ghabhas sin a dhèanamh idir. An ann gu bheil taighean-òsda ann an Steòrnabhagh far is Gàidhlig a bruidhinnear agus taighean-òsda eile far is Beurla a bruidhinnear? No an e measgachadh de chanain a bruidhinnear anns a h-uile taigh-òsda?

Bhiodh e nas fheàrr, ge tà, nan soirbicheadh leam Gàidhlig a bhruidhinn gun airgead a chosg air deòch làidir, oir tha e ro dhaor an latha an diugh agus, a thuilleadh air sin, cha chreid mi gu bheil e math dhomh aig an aois agam. Ach òlaidh mi deòch làidir mas e sin a tha a dhìth orm. Có aige tha fios, có dhiùbh, nach bi mi a’ bruidhinn nas fhileanta agus an deòch orm?

Ma bhios mi airson rudeigin a cheannach, am bu chòir dhomh iarraidh ann an Gàidhlig no ann am Beurla?

Tha rud ann a tha mi ag iarraidh a sheachnadh thar a h-uile nì eile: is e sin gun cuir na Gàidheil rompa bruidhinn rium ann am Beurla, seach ann an Gàidhlig, o chionns nach eil mi cho fileanta ann an Gàidhlig is a tha iadsan. A bheil neach sam bith nur measg a bha a riamh ann an suidheachadh mar sin? Ma tha, ciamar a dheilig sibh ris?

Bheir mi buidheachas cridheil do a h-uile neach a leughas seo agus a dh’fheuchas ri mo cheistean a fhreagairt!

Tha mi a' creidsinn a nìs nach e "far is Gàidhlig a bruidhinnear" ach "far an i Gàidhlig a bruidhinnear" a bu chòir dhomh a ràdh, mas i an fhìrinn a tha aig leabhraichean gramair nuair a their iad "'far' takes the interrogative form of the verb". Dé ur beachdan?

I am struggling to make sense of either of those. Are you trying to say something like "where Gaelic is spoken"? In which case it might be better to say "far an cleachdar a' Ghàidhlig [fhathast]": "bruidhinn" tends to have a more literal aspect in Gaelic than in English (and the impersonal form would be "bruidhnear" anyway). The way you've written it looks as if you're trying to give special emphasis to the fact that the language spoken is Gaelic: is there really much point? I suppose you could have "far an e Gàidhlig a chleachdar/bhruidhnear": although "Gàidhlig" is gramatically feminine, it's still more usual to use "e" than "i" in this sort of construct.

It's not an "interrogative form" - although it is the form used in questions. It is the "dependent form"

Thank you, and I think the answer to both questions is "yes". What I mean to say is precisely "where Gaelic is spoken" and, as to the second question, I did intend the emphasis to be on "Gaelic" (as opposed to English).

An do leugh thu a' chiad rud a sgrÌobh mi an seo? Ma leughas, bithidh e nas soilleire dhut dé tha mi a' ciallachadh.

Leugh mi am pìos agus leugh e iomadh duine eile an seo (77 views) ach a-rèir coltais chan eil freagairtean aig an luchd-leughaidh - chan eil eòlas gu leòr mun chuspair no mun àite agamsa co-dhiù.

Mholainnsa dìreach feuchainn ris, aig gach cothrom a bhios agad - faighnich a bheil duine ann aig a bheil Gàidhlig agus can gu bheil thu ga h-ionnsachadh agus gu bheil thu airson a cleachdadh.

Tha mi duilich nach eil cuideachadh eile agam dhut.

Chunnaic mi gu bheil thu a' fuireach an Dùn Èideann. Tha mòran chothroman an sin Gàidhlig a chleachdadh agus a chluinntinn.

Tha aon bhall co-dhiù an seo aig a bheil fios mu dheidhinn sin - dughlas.

Agus tha duine ann, John Macleod, a chuireas puist-d a-mach gu cunbhallach le liosta de thachartasan eadar-dhealaichte ceangailte ri Gàidhlig ann an DE. Nach sgrìobh thu thuige gus faighinn air an liosta puist-d aige?
john@andarach.com

Tapadh leat airson do mholaidhean, fhaoileag.

Tha mi duilich ach chan eil mi eòlach gu leòr air Steòrnabhagh gus molaidhean a thoirt dhut.

Mur eil thu airson deoch làidir òl, carson nach ceannaich thu botal beag uisge no coke san taigh-seinnse? Tha soda 's lime gu math saor mar as trice cuideachd

Is math a bhith a' cluinntinn bhuat, a Ghun Chleoc.

Chan eil mi a' ciallachadh gu bheil mi gu tur an aghaidh na dìghe làidir: bithidh mi deònach gu leòr a bhith 'ga òl ma thig piseach air mo chuid Ghaidhlig 'na chois. Ach cha bhi cead no comas agam a bhith 'ga òl fad na h-ùine; agus is ann air dà aobhar a tha sin. Anns a' chiad àite, cha leig mo bhàna-charaid leam na saor-laithean air fad a chur seachad ann an taigh-òsda. Anns an darna àite, chan eil mi cho òg a nìs 's a b'àbhaist dhomh a bhith; ma dh'òlas mi airson móran uairean a thìde, tòisichidh mi a' faireachdinn tinn. Ma thachras sin, có aige tha fios nach gabh mi do chomhairle?

Tha iongnadh orm nach eil neach sam bith anns an làrach-lìon seo a tha eòlach air Steornabagh, ach, a reir choltais, chan eil. An déidh dhomh a bhith an sin cóig laithean, is mise a bhios 'nam fhear-eòlaiche.

Sin an rud gur e coimhearsnachd eadar-nàiseanta a th' ann. Tha mi 'n dùil nach eil muinntir Steòrnabhaigh feumach air làrach-lìn mar sin ach an urrainn dhaibh conaltradh sa Ghàidhlig. Mar sin chan fhaic sinn a leithid dhaoine ann a sheo tric.

Chan eil e 'na chùis-iongnaidh dhomh nach bi muinntir Leòdhais a' tadhal an làrach-lìon seo; ach tha iongadh orm nach eil (a reir coltais, có-dhiùbh) ùidh aig na daoine a chleachdas an làrach-lìon seo dol a Leòdhas.

Is mise a bha thall 's a chunnaic a nìs. Gun teagamh sam bith, bha e 'na smuain mhath dol a Leòdhas, oir bha móran cothroman agam air Gàidhlig a bhruidhinn. Gu mì-fhortanach, ge tà, chan eil Gaidhlig aig cuid as motha na h-oigridh an Steornabhagh, ged a bhios na daoine as sìne ga bruidhinn fhathast. Ma théid thusa a Leòdhas, fuirich faisg air an taobh siar, oir tha Gaidhlig aig a h-uile duine an sin.

Tha mi toilichte gun do chòrd Leòdhas dhut agus gu h-àraidh gun robh cothroman gu leòr agad Gàidhlig a chluinntinn 's a bhruidhinn.

Bha mi fhìn ann cuideachd bliadhnaichean air ais, ach còmhla ri buill-theaghlaich aosta aig nach robh Gàidhlig agus aig an robh feum air tòrr àire. Mar sin cha robh cothroman ann gu tric Gàidhlig a lorg no a chleachdadh.
Gu mi-fhortanach, chan eil cothroman againn uile saor-làithean a chur seachad far am biodh sinn ag iarraidh, air adhabharan glè eadar-dhealaichte - teaghlach, obair, àite-fuirich, airgead amsaa.

Sin agad e - chan e dìth cothroim an t-aon rud 's a tha dìth ùidhe

'S math gun d'fhuair thu na cothroman sin. 'S fhada bhon a bha mise ann an Steronabhagh ach chuala mi beagan Gaidhlig siud's 's seo - anns 'a Co-op mhor agus aiteachan eile. Nuair a thig e gu aon agus gu dha saoilidh mi gu bheil beagan Gàidhlig ri fhaighainn ann an baile albannach sam bith ma tha fios agad an fheadhainn aig a bheil Gàidhlig. Fhios'm gur e rud furasda a radh ge-ta.