An trean grabhaidh - Puinnsean san Sunday Times Scotland

Na tha a' tachairt ann an saoghal na Gàidhlig agus na pàipearan-naidheachd / What's happening in the Gaelic world and the newspapers
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

An trean grabhaidh - Puinnsean san Sunday Times Scotland

Unread post by Gràisg »

Tha pailteas puinnsein ri leughadh san Sunday Times Scotland an-diugh. An e gràin-chinnidh a th' ann an turas seo?

Seo pàirt dheth:
I say language but Gaelic isn't one, not really. Its vocabulary is tiny, with no form of saying yes or no and attuned to a distant, pre-techonological world. It's essentially a kind of rural patois, a bonsai idiolect; a way of specifying concepts central to a particular, highly codified way of life.
You might think for, for example, the the word sgriob is just a bad hand at scrabble; its actually the Gaelic word describing the tingle of anticipation felt in the upper lip before drinking whisky. The fact that Gaelic has a six-letter word for this while english has a twelve-word phrase reveals a lot about Gaelic ways and priorities. One of the classic pleasures of watching Gaelic television, in the days when it amounted to no more than shows such as Eorpa and Cuntas, was hearing a blizzard of - to the lowland ear - gibberish being punctuated by familiar words coined since mechanism and the discovery ofelectricity.'

Air a sgrìobhadh le fear ris an canar Allan Brown.

Bha teans ann cuideachd airson seann charaid a' chanain Micheal Fry:


"The Gaelic lobby is powerful in Scotland because there are a lot of fairy tales about the suppression of the the culture and how terribly fascist it all was," says historian and author Michael Fry. "The culture died out because the Gaels themselves did not want to maintain it. They all decided to emigrate and go where the weather was better. So, all this is kept going by a small circle of Gaelic-speaking intellectuals who want to create jobs for themselves."
Agus:
"You can drag corpses out of the grave and pump air into their lungs, but if they are already dead they will not survive, and that is how it is with Gaelic culture."

Image
Last edited by Gràisg on Sun Oct 05, 2008 10:17 am, edited 7 times in total.
neoni
Posts: 634
Joined: Sun Oct 28, 2007 9:57 pm
Corrections: I'm fine either way
Location: am badeigin

Unread post by neoni »

cha bhi mise a' leughadh an sgudal a tha sin, agus chan eil mi a' tuigsinn carson a bhios duine sam bith.
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Unread post by Gràisg »

A Neoni chòir,

‘S e deagh phuing a th’ agad. Faodaidh tu a leughadh no ga chleachdadh gus pìos cac a’ sguabadh bho do bhrògan mar a thogras tu. Tha mise airson puing eile a thogail ge-tà.

Nan robh sibh nur neach-naidheachd agus sgrìobh thu rudeigin den leithid a bha a’ càineadh, can, na Polannaich no na Somalaich ann an Alba agus an cuid cultair no na Iùdaich no creideamh sam bith eile san stoidhle gràineil a tha seo. Am biodh fhathast obair agaibh agus aig an fhear-deasachaidh agaibh air an làrna mhàireach?

‘S e targaid furasta a th’ ann do Gàidhlig airson na n-amadain seo. Faodaidh sibh gràin a dhòrtadh air Gàidhlig no na daoine aig a bheil Gàidhlig san dòigh ‘Alf Garnett inntleachdail ’ a tha seo gun eagal sam bith oirbh gum bi na h-ùghdarsan a’ bodraigeadh le ‘gràin-chànain’ an aghaidh Gàidhlig.
neoni
Posts: 634
Joined: Sun Oct 28, 2007 9:57 pm
Corrections: I'm fine either way
Location: am badeigin

Unread post by neoni »

tha mi a' tuigsinn, agus chan e ceist fhurasta a th' innte, tha mi ag obair air àiste a tha a-mach air an dearbh rud.

tha thu glè cheart tà, nan canadh iad an leithid mu na polanaich, bhiodh trioblaidean ann. mar sin, chan i a' cheist carson a 's urrainn dhaibh na rudan seo a ràdh mun ghàidhlig, ach ciamar a dh'fhaodamaid stad a chur air.

no word of a lie, tha mise a' smaoineachadh gum b' fheuch e faighinn a-mach nam b' urrainn 'dhuinn' ('s dòcha BnG no rudeigin?) an toirt dhan chuairt air 'incitement to racial hatred' no an leithid. chan eil fhios agam cò ris a bu chòir dhuinn bruidhinn, ach bhithinn gu math deònach dèanamh na b' urrainn dhomh.

tha mi ag iarraidh trioblaidean adhbharachadh dhan leithid de luchd na beurla, ach chan eil mi idir airson taic a chur ris na h-amadain a chuireadh bacadh air saorsa nam meadhanan. 's e tha ceàrr gu bheil daoine coma mun ghàidhlig. mar a thuirt thu, 's e targaid furasta a th' innte/annainn. ach, ma tha e mì-laghail (agus ma tha taic ga chur dhan lagh sin gus cànain/sluaighean eile a dhìonadh), bu chòir dhuinn sabaid a dhèanamh gus taic fhaighinn gus ar dìonadh-ne.

dìreach a' rantadh. tha dleastanas againn rudeigin a dhèanamh ge-tà.
Coinneach Cìr
Rianaire
Posts: 333
Joined: Mon Sep 24, 2007 4:07 pm
Language Level: Fileanta
Corrections: I'm fine either way
Location: Siorrachd Rinn Friù
Contact:

Unread post by Coinneach Cìr »

Mun urrainn dhaibh fiù 's na faclan a th' aca air an dealbh a litreachadh ceart tha sin ag innse dhuinn tòrr. Cuideachd tha e duilich dhomhsa smaoineachadh air artaigil mar seo a chaidh sgrìobhadh bho chionn ghoirid anns nach robh Micheal Fry a bruidhinn.
Tha e furasta a bhith ag ràdh gu bheil a' Ghàidhlig marbh ach dh’fhaodadh i fàs sna bliadhnaichean a tha romhainn. Seall air Cuimris agus Hawaiian (chan eil mi cinnteach dè a' Ghàidhlig a bhiodh air sin). Ciamar a tha e dona mur nach eil aon fhacal againn airson yes no no, tha ar cànan ag obair glè mhath às aonais an lethid. Salachairean. :olc: :balla: :olc:
Gu mì-fhortanach chan eil mi airson sgrìobhadh thuca air sgàth gu bheil mi an-dràsta ag obair aig buidheann leasachaidh Gàidhlig. Tha mi 'n dòchas gum faigh iad gearanan gu leòr bho Ghàidheil agus Goill.
neoni
Posts: 634
Joined: Sun Oct 28, 2007 9:57 pm
Corrections: I'm fine either way
Location: am badeigin

Unread post by neoni »

chan urrainn dhomh an artaigeil fhèin a leughadh. eil e air-loidhne? a bheil ceangal agad?
Seonaidh
Posts: 1486
Joined: Fri Apr 04, 2008 8:00 pm
Corrections: I'm fine either way
Location: Faisg air Gleann Rathais

Unread post by Seonaidh »

Gosh, this Alien Downe ain't too hot on the old Gadhelic is he? Tha stràc aig an dà fhacal "trèan" is "gràbhaidh". Ach tha rudeigin nach eil mi ga thuigsinn seo. Ma tha "trèan ghràibhidh Gàidhlig", carson nach eil e a' dèanamh stad ann am Fìobha?
Chan eil cuimhne agam air an Sunday Times fhaicinn ann an Alba. A bheil neach no dhà ga cheannachadh ann an Alba?
Nuair a bhios mi a' faicinn mòran dhen "Ethnic Scottish People" mar a tha anns an dealbh, càit' a bheil mi? Anns a' Mhòd? A-maisg daoine a bhruidhidh Gàidhlig còmhla? Chan e! Tha mi anns am Markinch Highland Games, far nach eil duine sam bith a' bruidhinn Gàidhlig.
Càit am bi mi a' cluinntinn Gàidhlig? Uaireanan ann an SMO, nuair nach eil a' mhuinntir ro sgèanach airson Gàidhlig a bhruidhinn ri fear nach aithnich iad.
Mar a bhios iad ag ràdh anns a' Chuimrigh mu dheidhinn an Ailean Donn seo, "Hen rwtsh a bondigrybwyll" [seann sgudal is lìnn dho-luaidh]. Chan eil trèan gràbhaidh Gàidhlig - chan eil bus gràbhaidh, chan eil trèana criomag-arain.
Seonaidh
Posts: 1486
Joined: Fri Apr 04, 2008 8:00 pm
Corrections: I'm fine either way
Location: Faisg air Gleann Rathais

Unread post by Seonaidh »

GunChleoc
Rianaire
Posts: 4607
Joined: Mon Sep 17, 2007 11:26 am
Language Level: Mion-chùiseach
Corrections: Please correct my grammar
Location: Dùthaich mo chridhe
Contact:

Unread post by GunChleoc »

Coinneach Cìr wrote:Ciamar a tha e dona mur nach eil aon fhacal againn airson yes no no, tha ar cànan ag obair glè mhath às aonais an lethid.
Mar a tha a' Phortagailis is iomadh cànan eile gun teagamh. Chan ann ach aineolas a th' aige :roll:
Oileanach chànan chuthachail
Na dealbhan agam
Níall Beag
Rianaire
Posts: 1432
Joined: Sun Sep 23, 2007 6:58 pm
Language Level: Fluent (non-native)
Corrections: I'm fine either way
Location: Sruighlea, Alba
Contact:

Unread post by Níall Beag »

Abair ìoronas! 'S ann gun teagamh mór nach eil Gàidhlig aig na triùir 'san dealbh. 'S truagh nach eil seòladh puist-d air làrach an Behind-the-Times airson deasaiche bualadh na h-Alba no sgrìobhadh mi litir.

I would like to congratulate Allan Brown on his excellent article "An Trean Grabhaidh" (Sunday Times (Scotland Edition), 5th October). It is rare to see such an accomplished example of spin outside of the major political parties.

I was in awe of his excellent choice of a single, relatively obscure sense of the word "sgrìob" (lit. "scratch") to ridicule an entire language.

I also am greatly impressed by his use of traditional "shortbread-tin" images in depicting the sheer outdatedness of the language. Gaelic is indeed "attuned to a distant, pre-technological world" and the current efforts to redress this balance (eg the new digital channel) must be vigourously faught, lest Gaelic is given an opportunity to develop to such a point that this claim is no longer valid, and we are no longer able to use it.

The particular genius in the pictures chosen to illustrate the story is that the majority of the public reject them as fanciful and outdated, including the Gaels. I have yet to experience a highland games not presented in English, and the majority of dancers and pipers in Gaeldom chose to play and dance in much more comfortable and practical clothing. Portraying such an image would certainly not further the falacious but useful argument that Gaelic's supporters are divorced from reality and backward-looking.

And finally, I would like to congratulate Mr Brown on his mastery of the English language: there are few of us left who are so well-educated as to be able to redefine commonly-accepted words at will, yet Mr Brown manages to apply the word "dead" to a language that is still in common daily use in homes and communities across Scotland.

I urge Mr Brown to use his skills to demonstrate why all foreign languages are inferior to English so that the peoples of the world may see the folly of their linguist ways and join us in enjoying the civilising and intellect-enhancing benefits of our One True Perfect Mother Tongue.

God save the Queen!
Huzzah!
Huzzah!
An Gobaire
Posts: 693
Joined: Tue Sep 25, 2007 3:47 am
Language Level: Fileanta
Corrections: Please correct my grammar
Location: Saitama, an Iapan
Contact:

Unread post by An Gobaire »

Coinneach Cìr wrote:Mun urrainn dhaibh fiù 's na faclan a th' aca air an dealbh a litreachadh ceart tha sin ag innse dhuinn tòrr. Cuideachd tha e duilich dhomhsa smaoineachadh air artaigil mar seo a chaidh sgrìobhadh bho chionn ghoirid anns nach robh Micheal Fry a bruidhinn.
Tha e furasta a bhith ag ràdh gu bheil a' Ghàidhlig marbh ach dh’fhaodadh i fàs sna bliadhnaichean a tha romhainn. Seall air Cuimris agus Hawaiian (chan eil mi cinnteach dè a' Ghàidhlig a bhiodh air sin). Ciamar a tha e dona mur nach eil aon fhacal againn airson yes no no, tha ar cànan ag obair glè mhath às aonais an lethid. Salachairean. :olc: :balla: :olc:
Gu mì-fhortanach chan eil mi airson sgrìobhadh thuca air sgàth gu bheil mi an-dràsta ag obair aig buidheann leasachaidh Gàidhlig. Tha mi 'n dòchas gum faigh iad gearanan gu leòr bho Ghàidheil agus Goill.
Dè seorsa leisgeul is a tha siud, a Choinnich? 'S sibhse agus daoine a tha ag obair do bhuidhnean Gàidhlig a bu chòir a bhith ag iomairt an aghaidh gràin-cinnidh mar seo. Dè is adhbhar gu bheil buidhnean Gàidhlig ann mura h-eil iad a' seasamh airson nan daoine a tha iad a' riochdachadh?
Dèan buil cheart de na fhuair thu!
An Gobaire
Posts: 693
Joined: Tue Sep 25, 2007 3:47 am
Language Level: Fileanta
Corrections: Please correct my grammar
Location: Saitama, an Iapan
Contact:

Unread post by An Gobaire »

Eadar dà sgeul, 's e "annlan" a'Ghàidhlig air" gravy", 's chan e "grabhaidh"! No, sùgh-feòla"
Dèan buil cheart de na fhuair thu!
Coinneach Cìr
Rianaire
Posts: 333
Joined: Mon Sep 24, 2007 4:07 pm
Language Level: Fileanta
Corrections: I'm fine either way
Location: Siorrachd Rinn Friù
Contact:

Unread post by Coinneach Cìr »

A Nèill, chòrd an litir agad rium glan :).
An Gobaire wrote:Dè seorsa leisgeul is a tha siud, a Choinnich? 'S sibhse agus daoine a tha ag obair do bhuidhnean Gàidhlig a bu chòir a bhith ag iomairt an aghaidh gràin-cinnidh mar seo. Dè is adhbhar gu bheil buidhnean Gàidhlig ann mura h-eil iad a' seasamh airson nan daoine a tha iad a' riochdachadh?
Chan e lethsgeul a th' ann ach an fhìrinn, chan eil mise airson m' obair a chall. Tha mi ag obair ag buidheann a tha faighinn maoineachadh phoblach agus a thoirt taic agus comhairle dhan riaghaltas agus buidhnean phoblach (leithid comhairlean ionadail). Tha riaghailtean againn is chan eil e ceadaichte dhan luchd-obrach a bhi bruidhinn ri na meadhanan gun chead agus ged a bhithinn ga dhèanamh air mo cheann fhìn tha saoghal na Gàidhlig beag gu leòr gus am biodh fios aig daoine gur e an duine a th' ag obair aig am buidheann ud a thuirt e.
Tha sinn a bruidhinn ri na meadhanan gun teagamh ach 's àbhaist gur e ar ceannard, na manaidsearan agus am bòrd a tha dèanamh sin, chan e mise. B' fheàrr leam gun smaoineachadh tu dè tha thu ag ràdh mus toisich thu càineadh daoine a tha a ag obair gu dìcheallach gus a chànan a chumail beò. Tha mi dèanamh gu leòr gun a bhith fosgladh mo bheul a h-uile turas a dh’fhàgas cuideigin fiadhaich mi.
Gràisg
Rianaire
Posts: 1549
Joined: Mon Sep 24, 2007 6:04 pm
Language Level: Caran robach sna laithean seo
Location: Inbhir Narann
Contact:

Unread post by Gràisg »

Tha Coinneach ceart Ghob, chan urrainn dha dad a dhèanamh gun chead bhon bhuidhinn aige. Leugh thu ann an saoghal na beurla gu tric air daoine a chaidh a-mach an doras sa bhad nuair nach robh iad a' leantainn nan riaghailtean. 'S ann mar sin a tha e.

An turas seo ge-tà saoilidh mi gu bu chòir do Bhòrd na Gàidhlig agus na buidhinn eile , aig a' char as lugha, neach-lagha fhastadh gus faighinn a-mach nan robh iad ro dhàna an turas seo. Saoilidh mi gur robh iad gu math faisg air an loidhne agus ma dh'fhaoidte seachad air.
Níall Beag
Rianaire
Posts: 1432
Joined: Sun Sep 23, 2007 6:58 pm
Language Level: Fluent (non-native)
Corrections: I'm fine either way
Location: Sruighlea, Alba
Contact:

Unread post by Níall Beag »

Let's see if this short snippet makes it past the moderators:

[quote=me]I would like to address a significant factual inaccurracy in this article: that BBC Alba broadcasts for "for less than two hours a day". BBC Alba broadcasts daily 1700-0000.
This makes it clear that the author has not only never watched the channel, but not even consulted a television guide.[/quote]
Post Reply